قصه تکراری و تلخ؛ «ورود زنان به ورزشگاه» جای مبارزه «رانت و فساد» را گرفت!
یک روزنامه اصلاح‌طلب از عدم پرداختن امامان جمعه به مسائل مهم کشور از قبیل رانت و فساد و به جای آن پرداختن به ورود زنان به ورزشگاه‌ها انتقاد کرد.
روزنامه شرق نوشت: موضوع ورود زنان به ورزشگاه در ایران همچنان با کنش‌ها و واکنش‌های زیادی همراه است. در شرایطی که فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا چندین سال است مسئولان ورزشی و دولتی ایران را تحت فشار گذاشته‌اند تا این مقوله میسر شود، در ایران هنوز طیف مشخصی، خاصه تعداد زیادی از امامان جمعه، با این مسئله مشکل بزرگی دارند. ورود زنان به ورزشگاه‌های فوتبال ایران پس از دیدار رئیس فیفا با دو رئیس‌جمهور اخیر ایران یعنی حسن روحانی و ابراهیم رئیسی تسهیل پیدا کرد. دو رئیس‌جمهور ایران به رئیس فیفا قول مساعدت دادند تا این مسئله را حل‌وفصل کنند. در دولت حسن روحانی، ایران کج‌دار و مریز این رویه را رعایت کرد و درهای ورزشگاه را به روی زنان برای تماشای بازی‌های تیم ملی و فقط در تهران گشود. این موضوع با نارضایتی فیفا روبه‌رو شد و آنها این بار با تهدید جدی‌تر به مسئولان فدراسیون فوتبال ایران خبر دادند اگر درهای ورزشگاه به روی زنان در همه بازی‌های لیگ برتر گشوده نشود، باید منتظر عواقب آن باشند.
چنین شد که از سال گذشته رفته‌رفته در تعدادی از شهرستان‌های ایران ورود زنان به ورزشگاه‌ها فراهم شد؛ هرچند کم و به‌صورت محدود. در این بین البته هنوز هم با وجود سپری‌شدن قریب به یک سال و نیم از گشوده‌شدن درهای ورزشگاه به روی زنان، تعدادی از شهرهای بزرگ ایران ازجمله اصفهان و اهواز از این موضوع طفره رفته‌اند. اصفهان با داشتن دو تیم مطرح در سطح لیگ برتر، در شرایطی مانع از ورود زنان به ورزشگاه برای تماشای بازی‌های لیگ برتر شده که مشخصا این مجوز از سوی نهادهای غیرورزشی صادر نمی‌شود.
به هر روی، آنچه روشن است، این است که به اعتراف خود مسئولان سیاسی و ورزشی ایران، اگر سخت‌گیری‌های فیفا در این زمینه نبود، بعید بود به این سادگی‌ها درهای ورزشگاه به روی زنان باز شود. این موضوعی است که چند روز پیش عزت‌الله ضرغامی رئیس سابق صداوسیما در یک برنامه تلویزیونی به آن اشاره کرد و گفت: «یک بار من توییتی در مورد حضور زنان در سالن ورزش‌های باستانی زدم و گفتم چه ایرادی دارد که زنان در ورزشگاه‌ها نیز حضور پیدا کنند. این توییت با انتقاد چند نفر همراه شد که من هم در جواب گفتم من کار شما را که همان اجازه ورود بانوان به ورزشگاه را فراهم کرده‌اید تأیید کردم، البته اگر فیفا به ما گیر نمی‌داد، حق قانونی خانم‌ها برای ورود به استادیوم را به رسمیت نمی‌شناختیم».
حالا که مشخص شده این زمینه با اصرار و پافشاری فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا فراهم شده، همچنان مخالفت‌های ریز و درشتی درباره ورود زنان به ورزشگاه ابراز می‌شود. تازه‌ترین آنها مربوط به سیدمجتبی میردامادی، امام‌جمعه موقت اصفهان، است که ظهر دیروز در خطبه‌های نماز جمعه اصفهان، ورود زنان به ورزشگاه را حربه دشمن خواند. او گفت: «از بین بردن اعتقاد و ایمان مردم از دیگر حربه‌های دشمن است؛ آنها به دنبال تضعیف عمل به قرآن هستند، یکی از ترفندها آزادی حجاب و آزادی ورود زنان به ورزشگاه است». اینکه اصفهان در بین کلان‌شهرهای ایران هنوز اجازه ورود زنان به ورزشگاه برای تماشای بازی‌های لیگ برتر را نمی‌دهد، بی‌ارتباط با چنین مخالفت‌هایی نیست. البته اصفهانی‌ها پیش از این هم در نماز جمعه با مقوله ورود زنان به ورزشگاه به‌طور خبرسازی برخورد کرده بودند.
پیش‌تر محمدتقی رهبر، عضو جامعه روحانیت مبارز و امام‌جمعه موقت اصفهان، گفته بود: «در موضوع ورود خانم‌ها به ورزشگاه نمی‌توانیم به‌سادگی این مجوز را صادر کنیم. به‌هرحال پوشش مردانی که فوتبال بازی می‌کنند، طوری است که از نظر اسلام باید از چشم خانم‌ها دور باشد. البته از آنجایی که نهی از منکر نباید دلیلی بر انزجار مردم از دین باشد، می‌توانیم با اتخاذ تدبیری کاری کنیم که زنان، هم به ورزشگاه بروند و هم به گناه نیفتند».
آن اظهارات در همان روز با واکنش‌های بسیار متعددی روبه‌رو شد و بسیاری به انتقاد از آن پرداختند. هرچند انتقادات کارگر نیفتاد و هنوز هم که هنوز است در اصفهان به زنان اجازه داده نمی‌شود برای تماشای بازی‌های لیگ برتر به ورزشگاه بروند. البته در این مورد باید یک استثنا را هم در نظر گرفت که مربوط به حکم کمیته انضباطی است. همین چند هفته پیش بود که دیدار دو تیم سپاهان و پرسپولیس در اصفهان به دلیل رأی کمیته انضباطی فقط با حضور تماشاگران زن برگزار شد که در نوع خود رکوردشکنی کرد. هرچند پس از آن، دوباره اصفهانی‌ها درهای ورزشگاه را به روی زنان بستند.
در این بین، به‌طور مشخص و واضح، مقوله ورود زنان به ورزشگاه به دغدغه‌ای برای امامان جمعه تبدیل شده است. درحالی‌که بسیاری در سال‌های اخیر انتظار داشتند که امامان جمعه شهرهای مختلف بیشتر درگیر تذکردادن به مسائل مربوط به فساد و کوچک‌شدن سفره‌ها باشند، ظاهرا ورود زنان به ورزشگاه تبدیل به موردی تکراری برای آنها شده تا حتما تذکری در این بین بدهند. واضح است که این مورد درباره همه امامان جمعه صدق نمی‌کند و البته به این معنی هم نیست که آنها تذکری درباره شرایط اقتصادی مردم نداده باشند، اما اصرار روی این مقوله، آن‌هم در شرایطی که زنان و مردان در مکان‌های عمومی از قبیل مکان‌های فرهنگی، تفریحی و مذهبی کنار یکدیگر قرار دارند ولی فقط در ورزشگاه نباید چنین شود، از آن دست ابهاماتی است که برایش دلیل روشنی وجود ندارد. هرچند در این میان، امامان جمعه هرکدام تلاش کرده‌اند این موضوع را به دلایل مختلفی گره بزنند؛ مثل دو مورد بالا که یکی آن را مصداق حربه دشمن دانسته و دیگری هم پوشش بازیکنان فوتبال را دلیل آن ذکر کرده است.
موارد دیگری هم در این بین وجود دارد؛ مثلا پیش‌تر حجت‌الاسلام علیرضا آرامی، امام‌جمعه گرمسار، با بیان اینکه ورود دختران به ورزشگاه‌ها کرامت انسانی آنها نیست، گفته بود: «اگر مسئولی فهمید که ورود دختران به ورزشگاه‌ها و پای فوتبال‌ها اشتباه بوده و مفسده داشته، باید جبران کند. اگر مدیران این را جبران نکنند، بی‌تقوا هستند و اهل جهنم. باید امروز بدانیم که کرامت دختران ما به چیست؟ آیا اسلام کرامت دختر را به این می‌داند که در ورزشگاه حاضر شده و حرف زشت بزند و حرف زشت بشنود؟ آیا این کرامت اسلامی دختران است؟ این کرامت زنان و دختران ما نیست».
امام‌جمعه قم هم در زمره امامان جمعه‌ای است که پیش‌تر به این مسئله ورود کرده بود. حجت‌الاسلام سعیدی با خطاب قراردادن رئیس‌جمهور وقت گفته بود: «انتظار مردم از رئیس‌جمهور این است که به وزیر ورزش تذکر دهد از ناهنجاری ورود زنان به ورزشگاه‌ها جلوگیری کنند و امر خدا مقدم بر نهادهای بین‌المللی است. باید از ورود تماشاگران که صحنه‌های ناهنجاری در ورزشگاه‌ها به وجود می‌آورند، جلوگیری شود و این انتظار هم وجود دارد که دولت برای جامعه تولید شادی حلال کند و متدینین از این وضع گله دارند. دولت سیزدهم، دولت مردمی و انقلابی است که ضمن تشکر از دولت، بر اساس اصل امر به معروف و نهی از منکر، انتظار مردم از رئیس‌جمهور این است که به وزیر ورزش تذکر دهد از ناهنجاری ورود زنان به ورزشگاه‌ها جلوگیری کنند و امر خدا مقدم بر نهادهای بین‌المللی است. متدینین عبور از خط قرمزها برایشان قابل تحمل نیست و نباید گذاشت که ناهنجاری‌های اخلاقی عده‌ای در ورزشگاه‌ها که به علت برنامه‌ریزی نادرست مدیران میانی است، به نام دولت مردمی ثبت شود».
سیدمحمدمهدی حسینی‌همدانی، امام‌جمعه موقت کرج نیز در زمره مخالفان ورود زنان به ورزشگاه است. او پیش‌تر در دیدار با رئیس‌جمهوری چنین موردی را با دلیل خبرسازی بیان کرده و گفته بود: «نکته دیگر توجه به مسائل و دغدغه‌های فرهنگی کلان کشور است. به‌طور مثال حضور بانوان در جامعه باید کریمانه باشد؛ چه در ورزشگاه چه در اماکن تفریحی و…. اما متأسفانه وضعیت اماکن تفریحی و ورزشی کشور برای پسران نوجوان هم مناسب نیست چه برسد به بانوان و نوامیس جامعه؛ لذا از دولت انقلابی می‌خواهیم سریعا امکانات صیانتی، امنیتی و حتی بهداشتی را برای حضور امن بانوان در جامعه فراهم کند تا شاهد سوءاستفاده خناسان نباشیم».
در بین امامان جمعه و موضع‌گیری آنها در قبال ورود تماشاگران زن به ورزشگاه، مورد احمد علم‌الهدی از همه عجیب‌تر و پیچیده‌تر است. او در دوران ریاست‌جمهوری ابراهیم رئیسی، به جمع موافقان حضور زنان به ورزشگاه پیوست که با توجه به اظهارات قبلی‌اش خیلی عجیب به نظر می‌رسد. علم‌الهدی در عصر ابراهیم رئیسی گفته بود: «ورزشگاه‌های فوتبال جای هیجان‌اند و طبیعتا زنان که از نظر عاطفی از مردان حساس‌تر هستند، هیجان بیشتری پیدا می‌کنند و مراجع تقلید بروز و ظهور این هیجان در حضور مردان را حرام اعلام کرده‌اند. اینکه می‌گویند فیفا فدراسیون فوتبال ما را مجبور کرده است که زنان را در تماشای فوتبال شرکت دهند، ناشی از شیطنت‌ها و رذالت‌های عده‌ای بی‌دین خارج‌نشین است که فیفا را تحریک کرده‌اند، وگرنه فیفا به این مسائل کاری نداشت. البته اینها به این معنا نیست که زنان از تماشای فوتبال محروم باشند و مجبور شوند فوتبال را تنها از طریق تلویزیون تماشا کنند. مسئولین نظام اسلامی ما باید در ورزشگاه‌ها مکان‌هایی را مخصوص بانوان آماده کنند تا زنان در عین تماشای مستقیم فوتبال، صیانت داشته باشند و هنگامی که دختری موقع تماشای فوتبال از هیجان فریاد می‌زند، یک مرد هرزه از این هیجان او سوءاستفاده نکند. دستگاهی که مسئولیت توسعه ورزش قهرمانی در کشور را بر عهده دارد، باید برای تماشای مستقیم فوتبال برای زنان صیانت ایجاد کند».
اظهارات آن دوره علم‌الهدی در شرایطی بازتاب زیادی در فضای رسانه‌ای داشت که او پیش‌تر و در عصر ریاست‌جمهوری حسن روحانی، اظهارات کاملا متفاوتی نسبت به مقوله ورود زنان به ورزشگاه داشت. او تیرماه ۱۳۹۵ در خطبه‌های نماز عید سعید فطر که در حرم مطهر رضوی برگزار شد، آنهایی را که زمینه ورود زنان به ورزشگاه را فراهم کرده تا زنان «به هوا پریده و خوشحالی» کنند، «جهنمی» خواند. در صحبت‌های علم‌الهدی در آن روز که فیلمش همچنان موجود است، امام‌جمعه مشهد با بیانات تندی از ورود زنان به ورزشگاه برای تماشای والیبال انتقاد کرده و می‌گوید: «اینکه عده‌ای دختر و پسر جمع بشوند، عده‌ای دختر و زن هیجان پیدا کنند، کف بزنند، سوت بکشند و به هوا بپرند، این می‌شود ابتذال و ابتذال مظهر گناه است. متأسفانه در این مملکت در شب‌های مبارک رمضان، چنین ابتذالی را به پا کردند. این مسئولین که دست به این کارها می‌زنند باید بدانند جهنم تنها جای گناهکار نیست، جای آن منحرفینی است که مسیر اسلام را منحرف کرده‌اند».