شوک ترامپ به بازار مسکن ایران؛ روزهای جهنمی در پیش است؟

گستش نیوز نوشت: رکود تورمی حاکم بر بازار مسکن منجر به کاهش حجم معاملات شده است و ریزش میزان خرید و فروش خانه می تواند پیامدهای خطرناکی برای بازار داشته باشد. این وضعیت در دولت گذشته آغاز و این روزها به شدت اوج گرفته است. علی‌رغم ثبات نسبی در نرخ ها، مردم به دلیل وضعیت نابسامان اقتصادی و مشکلات متعدد معیشتی، قادر به خرید و یا اجاره واحد مسکونی موردنظر خود نیستند.

دولت سیزدهم کوشش هایی در جهت از بین بردن این وضعیت به کار بست و برای خارج سازی بازار از شرایط رکود تورمی، طرح های گوناگونی را مطرح کرد که در نهایت توفیقی برای دولت پیش به همراه نداشت. برنامه هایی نظیر تعیین سقف برای اجاره بها و ادعای حمایت از بخش خصوصی، روی کاغذ امیدواری هایی ایجاد نمود، اما در عمل شاهد بروز تاثیرات مثبتی نبودیم. مشاهدات میدانی نشان می دهد که خرید و فروش خاصی در بازار رخ نمی دهد و مشاوران املاک نسبت به آینده شغلشان نگرانی هایی دارند.

دولت شهید رئیسی تمرکز بالایی روی مهار افزایش قیمت مسکن معطوف کرده بود و مهرداد بذرپاش به عنوان وزیر راه و شهرسازی وقت نیز از سختی های دوران وزارتش برای انجام این مهم در روزهای پایانی دولت سخن گفت. افزایش نظارت بر فعالیت‌های بازار مسکن، یکی از نقشه های دولت سابق برای مهار تورم در مسکن و رونق بخشی به معاملات بود که متاسفانه موفقیت محسوسی در این زمینه حاصل نشد تا انتقادات از دولت سیزدهم به تدریج فراگیر شود.

دولت جدید نیز همان وعده های همیشگی را مطرح کرده و از برنامه های اصولی و بلندمدت برای کمک به خانه دار شدن اقشار کم درآمد، مهار تورم مسکن و جان‌بخشی به معاملات مسکن سخن به میان آورده است. فرزانه صادق به عنوان وزیر جدید راه و شهرسازی، بر تکمیل پروژه های بزرگ مسکنی مانند مسکن ملی تاکید می کند اما هنوز طرح روشنی برای تغییر شرایط معاملات مسکن ندارد.

فارغ از این مسائل، نباید از نقش عوامل خارجی در اثرگذاری بر بازار نیز غافل شد. تجربیات گذشته این طور به ما ثابت کرده است که تحولات سیاسی و منطقه‌ای همواره می‌تواند تمام معادلات را برهم زده و منجر به تغییر قیمت‌ها در بازار شود. تنش های اخیر میان ایران و اسرائیل در یک سو و حالا انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهور جدید ایالت متحده آمریکا از سمت دیگر می‌تواند شرایط بازار مسکن و اجاره را حسابی دستخوش تغییر کند.

پیروزی ترامپ و شوک احتمالی به بازار مسکن

پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، به سوژه‌ای برای تحلیلگران اقتصادی بدل شده و حالا بسیارانی در خصوص تاثیر این رخداد بر شاخص های مختلف اقتصادی صحبت می کنند. مسلما چنین اتفاق مهمی نمی‌تواند بی‌تاثیر باشد و تغییری در وضعیت نرخ‌ها در کشور ما ایجاد نکند. ساختار اقتصاد کشور ما متاسفانه به شکلی است که هرگونه اتفاقی می‌تواند بر آن تاثیر داشته باشد. رویدادهای کوچک‌تر نیز در گذشته بر بازارهای مختلف مالی اثرگذار بوده است، حال آن که بازگشت ترامپ به کاخ سفید بی‌شک می‌تواند زلزله‌ای در اقتصاد ایران ایجاد کند. کما اینکه در روزهای گذشته اثر این واقعه را تا حدودی بر بازار ارز مشاهده کردیم که البته قابل پیش بینی هم بود.

بازار مسکن ایران همواره به عنوان یک بازار تاثیرپذیر مطرح بوده است و در ادامه نیز همین منوال ادامه خواهد داشت. ضمن اینکه تجربه قبلی دوران حضور ترامپ در کاخ سفید نیز منجر به افزایش نگرانی های کارشناسان بازار مسکن شده است. آمارها بیانگر آن است که پس از خروج دونالد ترامپ از برجام، قیمت خانه در عرض تنها یک سال، افزایش بهای ۶۷ درصدی را تجربه کرد و در سنوات بعد نیز این رشد در نرخ مسکن، شتاب بیشتری به خود گرفت.

پزشکیان انتظار این موقعیت را نداشت

خروج آمریکا از برجام با تصمیم مستقیم ترامپ، وضعیت متفاوتی را بر بازار مسکن ایران حاکم کرد. بازاری که تا پیش از آن شرایط نسبتا با ثباتی داشت، با وارد شدن یک شوک سنگین به آن، در مسیر یک تورم بی‌سابقه حرکت کرد. قیمت خانه در عرض یک سال، ۶۷ درصد افزایش یافت و نرخ هر متر واحد مسکونی از پنج میلیون و ۵۳۰ هزار تومان به ۱۱ میلیون و ۴۰ هزار تومان رشد پیدا کرد.

بسیاری از کارشناسان حوزه مسکن از همین حالا پیش بینی های ترسناکی برای آینده بازار ارائه می دهند و با توجه به سیاست های مدنظر ترامپ و دستیارانش و تحریم های احتمالی، از افزایش قیمت خانه تا ۵۰ درصد سخن می‌گویند. فارغ از این موضوع و با توجه به لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، باید منتظر یک تورم عجیب در بازار مسکن کشور باشیم.

مسعود پزشکیان با انتخاب فرزانه صادق، دست به یک ریسک زد که در نهایت و با اعتماد نمایندگان مجلس، تنها خانم وزیر کابینه وارد ساختمان وزارت راه و شهرسازی شد. دولت او یکی از اولویت های اصلی خود را مهار تورم مسکن، ساماندهی بازار اجاره و کمک به تامین مسکن اقشار کم درآمد جامعه قرار داده است. حالا با بازگشت ترامپ به کاخ سفید و سیاست های احتمالی او، احتمالا شاهد برهم خوردن تمامی برنامه های دولت وفاق در حوزه مسکن و شهرسازی باشیم.