هوچیگر باش، پادشاهی کن!
در شرایطی که تصور میشد استفاده از VAR منجر به کاهش اعتراضات به داوری میشود اما پس از داربی ۱۰۲ این اتفاق رخ نداد و تیمها از این فناوری در جهت نوآوری در اعتراضاتشان استفاده کردهاند.
داربی ۱۰۲ به اولین دیدار در تاریخ لیگ برتر تبدیل شد که سیستم کمکداور ویدیویی در آن مورد استفاده قرار گرفت اما با وجود این که تصور میشد با ورود این سیستم به فوتبال ایران و کاهش اشتباهات داوری، اعتراضات به داوری هم کاهش پیدا میکند، نه تنها این اتفاق رخ نداده بلکه شاهد مدلهای جدید اعتراض به داوری در جریان داربی و پس از آن هستیم.
بخشی از این رفتارها و اعتراضات ناشی از غالب شدن پدیده هوچیگری بر فوتبال ایران است به طوری که اگر یک نفر داد و فریاد بلد نباشد، محکوم به کنار گذاشته شدن از دایره فوتبال ایران است. حال اگر به جای این هوچیگریها کمی تسلط به قوانین و مقررات وجود داشت، شاید خیلی از اعتراضات رخ نمیداد؛ برای مثال قوانین “هند” در فوتبال یا موارد ورود VAR به تصمیمات داور.
در این بین نباید از نقش خیل عظیم کارشناسان داوری در فوتبال ایران گذشت که به روز رسانی قوانین بعضیهایشان به پاس رو به عقب به دروازهبان برمیگردد اما چنان در رسانهها حضور دارند و درباره تصمیمات داوری با و بدون VAR اظهار نظر میکنند که منجر به دامن زدن به بخش اعظمی از اعتراضات بیمورد به داوری میشوند.
هنوز یادمان نرفته که سوال یک خبرنگار از محمود فکری، سرمربی هوادار در نشست خبری دیدار با پرسپولیس درباره تصویر خندان اشکان خورشیدی مقابل نیمکت سرخپوشان در داربی فینال جام حذفی چه حاشیهای برای این داور ایجاد کرد. نکته جالب ماجرا جایی است که خود پرسپولیسیها پس از بازی به درستی از خورشیدی حمایت کردند اما حالا پس از داربی خودشان در همان نقش تیم هوادار عمل میکنند.
قطعا در بین افرادی که درباره عملکرد VAR اظهار نظر کردهاند، علیرضا فغانی از همهشان قابل استنادتر است چرا که هم تجربه زیادی در قضاوت با این سیستم دارد و هم از بهترین داوران فوتبال دنیاست. شاید قابل تامل باشد که او همه تصمیمات VAR را تایید کرده و تنها اشتباه در قضاوت داربی را اخراج نشدن امید حامدیفر دانسته، موردی که نباید توسط VAR بررسی میشد و تیم داوری داخل زمین تنها مسئول اعمال نظر درباره آن بود چرا که VAR فقط به موارد مشکوک به کارت قرمز مستقیم ورود میکند و هیچ کارت زردی، حتی کارت زرد دوم را مورد بررسی قرار نمیدهد.
در چنین شرایطی به کلیه اعضای دو تیم پیشنهاد میکنیم که رفتارشان در داربی را با یکی از ناموفقترین تجربههای استفاده از VAR یعنی فوتبال انگلیس مقایسه کنند. در جریان کدام بازی پریمیرلیگ میتوانند مشابه رفتار ۹۰ دقیقهایشان در داربی ۱۰۲ را پیدا کنند؟ لااقل یک سوزن به خودتان بزنید و بعدش یک جوالدوز به بقیه! طوری به این نوع رفتارها عادت کردهاید که هوادار فوتبال بیشتر از آن که نگران داوری باشد، نگران فردا روزی است که همین بازیکنان در جام ملتهای آسیا برای تیمملی به میدان میروند و ممکن است دوباره اتفاقات مضحک بازی ایران و ژاپن در جام ملتهای ۲۰۱۹ را تکرار کنند. به عنوان نمونه اگر روزبه چشمی قرار باشد رفتارش در داربی را در جام ملتها هم تکرار کند، قطعا در بازی اول یا دوم دو کارته یا اخراج خواهد شد.
در پایان باید گفت که مهمترین مشکل در داوری فوتبال ایران، ضعف مدیریتی کمیته داوران در افزایش دانش فنی داوران، ضعف تجهیزات و ضعف فرهنگی فوتبال ایران است؛ مواردی که اگر رفع شود، هم اشتباهات داوری کاهش مییابد و هم دیگر شاهد اعتراض عجیب و غریب تیمها برای مخفی کردن ضعفهایشان نخواهیم بود اما در شرایط فعلی، کمتر کسی به این موضوع فکر میکند یا جرات دارد که بگوید، مگر داربی ۱۰۲ از نظر فنی چه نکتهای داشت که حالا مشکل اصلی آن به VAR تبدیل شده است؟