دسترسی استارلینک در ایران بسته خواهد شد؟

روز گذشته واتساپ و گوگل پلی رفع فیلتر شدند، اما همزمان اخباری نگران کننده مبنی بر تصویب طرحی در شورای عالی فضای مجازی منتشر شده که در صورت صحت به معنای تداوم فیلترینگ دیگر پلتفرم‌ها و ایجاد شرایط سخت‌تر با ارائه‌ی پوسته برای یوتیوب و محدودسازی فیلترشکن‌ها است.

میلاد نوری، برنامه‌نویس و کارشناس حوزه اینترنت، درباره رفع فیلتر واتساپ و گوگل پلی به «انتخاب» گفت: با توجه به فیلترینگ گسترده، تمام کاربر‌ها برای پاسخ به نیاز روزمره، ناچار به وصل وی. پی. ان هستند. برای چنین کاربری رفع فیلتر واتساپ و گوگل پلی تأثیری ندارد. البته رفع فیلتر گوگل پلی باعث افزایش ایمنی تلفن‌های همراه می‌شود، اما اسم آن رفع فیلتر نیست. در تجربه زیستی روزانه کاربر، وی. پی. ان در هر حال وجود خواهد داشت. اگر سایت سنجش و بانک را هم فیلتر کنند، خیلی فشاری به مردم نمی‌آید.

وی درباره نکات منفی جلسه روز گذشته شورای عالی فضای مجازی بیان کرد: در جلسه دیروز صرفاً درباره رفع فیلترینگ تصمیم‌گیری نشده و گویا مراحلی تعریف شده که مرحله‌ی اول آن بازگشایی گوگل پلی و واتساپ و ایجاد یک بسته‌ی ۵۰ میلیاردی به بستر‌های داخلی است. پوسته‌های غیررسمی نیز از نگاه شورای عالی فضای مجازی، یعنی همان «تلگرام طلایی». یوتیوب در هرحال حکمرانی‌پذیر نمی‌شود و شرایط ما را قبول نمی‌کند. در تلگرام طلایی شما به تلگرام دسترسی داشتید، اما یک سری از کانال‌ها در دسترس نداشتید. این پوسته‌ها نه تنها به سانسور دامن می‌زند، بلکه منجر به کاهش سطح ایمنی می‌شود. هر کاربری در یوتیوب یک سری اطلاعات دارد و به راحتی می‌توان به آنها دست یافت.

وی با اشاره به سایر مفاد طرح موجود در شورای عالی فضای مجازی گفت: تصویب لایحه‌ی اخبار جعلی در دولت نیز دیروز مطرح شد. مثلاً یک کارشناس قبلا می‌توانست اخبار را تحلیل کند، اما با این لایحه می‌توانند هر تحلیلی که برای شان ناخوشایند باشد را متهم می‌کنند.

وی تصریح کرد: ساماندهی اینترنت اقشار نیز نکته مهمی است و همان اینترنت طبقاتی است. وقتی فشار رسانه‌ای روی آن زیاد شد، اسمش را از اینترنت طبقاتی به اینترنت اقشار تغییر دادند. دسترسی به اینترنت آزاد، حق همه‌ی مردم است.

او افزود: وقتی جزئیات جلسه دیروز را می‌خوانید، یادآور طرح صیانت است. مثلاً مقابله با ابزار‌های ضدفیلترینگ و جنگ با فیلترشکن هاست. مشخص نیست می‌خواهند با وی. پی. ان فروش برخورد کنند یا روی پروتکل‌های مختلف اخلال ایجاد کنند. الان فقط خبر رفع فیلتر واتساپ مطرح شده است، اما جزئیات دیگر این طرح مهم است. مثلاً می‌خواهند با تلگرام مذاکره کنند که محتوایی که ایران خوشش نمی‌آید را حذف کند، اما تلگرام قطعاً این کار را نمی‌کند.

نوری درباره اظهارات یکی از مدیران سابق وزارت ارتباطات مبنی بر محدودسازی استارلینک گفت: بستن دسترسی استارلینک بعید است که شدنی باشد. روسیه هم زمان جنگ اوکراین به این ابزار اعتراض کرد، اما نتوانست مسیر آن را مختل کند. الان گویا ۲۰ هزار استارلینک در ایران فعال است. اگر اینها می‌توانستند استارلینک را محدود کنند، تا الان کرده بودند. من اطلاعات فنی ندارم، اما گویا شناسایی دیش‌های آن دشوار است.

نوری خاطرنشان کرد: من خیلی دور نمی‌بینم که اپراتور داخلی ما به کاربر التماس کند که از اینترنت بی کیفیتشان استفاده کند. در استارلینک اصلاً حجم فروشی مطرح نیست.