ترفند دولت برای تامین بودجه/ زیر پوست بودجه ۱۴۰۱ چه می‌گذرد؟
مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرده بودجه ۱۴۰۱ حدود ۱۵۶ هزار میلیارد تومان کسری دارد که احتمال تامین آن کم است. این کسری ۱۵۶ هزار میلیارد تومانی معادل سه یارانه‌ای است که دولت به کل جمعیت می‌دهد. اما این عدد خوشبینانه‌ترین رقم کسری بودجه سال آینده است.
همزمان با انتشار لایحه بودجه سال آینده، دولت اعلام کرد که بودجه را با کمترین کسری بسته است. اما مروری بر بخش درآمدها نشان می‌داد که دولت با بیش برآورد درآمدهای خود، توانسته کسری بودجه را کاهش دهد.
حالا مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی اعلام کرده که اگر ۱۰۰ درصد درآمدهای نفتی، مالیاتی محقق شود و دولت بتواند کلیه اوراق دولتی را بفروشد و اموال مازاد خود را هم به درآمد تبدیل کند، باز هم ۱۵۶ هزار میلیارد تومان کسری بودجه دارد که امکان تحقق آن وجود ندارد.
این در حالی است که مرکز پژوهش‌ها در همین گزارش اعلام کرده که کسری بودجه سال ۱۴۰۰ حدود ۲۹۰ هزار میلیارد تومان است. چون حداقل ۶۰ درصد درآمد نفتی محقق نشده و دولت نتوانسته اموال مازاد خود را بفروشد.
اما سال آینده با وجود پیش‌بینی ۱۰۰ درصدی درآمد نفت و مالیات و فروش کامل اوراق بدهی، باز هم باید منتظر کسری بودجه بود. کسری ۱۵۶ هزار میلیارد تومانی معادل کل بودجه یارانه نقدی، یارانه معیشتی و یارانه جدیدی است که دولت قرار است بپردازد.
از طرفی مشخص نیست که دولت چگونه می‌خواهد این کسری را جبران کند.البته همه دولت‌ها در ایران یک راهکار واحد برای جبران این کسری دارد؛ چاپ پول و استقراض از بانک مرکزی که به معنای افزایش تورم است.
ترفند دولت برای کسری بودجه
در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، درآمد دولت از محل مالیات ۵۲۷ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده بود. ۶۱ درصد بیشتر از درآمد مالیاتی سال جاری. همچنین دولت درآمد خود از محل فروش نفت را ۱۰۶ درصد افزایش داده است.
اما همین دو رقم به تنهایی کافی است که نشان دهد دولت فقط سعی در تراز کردن طرف درآمدها و هزینه‌ها داشته و تمام تلاش خود را به کار گرفته که میزان کسری را به حداقل برساند.
واگرنه دریافت ۵۲۶ هزار میلیارد تومان مالیات از اقتصادی که یک دهه درگیر رکود بوده کار نشدنی است. همچنین درآمد ۱۵۳ هزار میلیارد تومانی از محل صادرات نفت تنها در صورتی محقق می‌شود که تحریم‌های نفتی برداشته شود و ایران بتواند از اولین روز فروردین ۱۴۰۱ روزی ۱٫۲ میلیون بشکه نفت ۶۰ دلاری صادر کند.